Rola koncentracji i uwagi w efektywnej nauce
Chyba każdemu zdarzyło się kiedyś długo przygotowywać do ważnego egzaminu, a jednocześnie czuć, że poziom wiedzy nie rośnie proporcjonalnie do przeznaczonego na naukę czasu. To bardzo frustrujące, gdy czujemy upływ godzin, a jednocześnie nie jesteśmy w stanie poczuć, że lepiej orientujemy się w danej tematyce. Taki problem może dotyczyć przyswajania każdego materiału. Mierzą się z nim zarówno osoby uczące się języków obcych, jak i ludzie, którzy przygotowują się do sprawdzianów z matematyki, chemii, polskiego czy do uzyskania ważnego certyfikatu w pracy.
Dlaczego utrzymanie wysokiej koncentracji jest tak ważne?
Jeśli zestawimy ze sobą godzinne efekty nauki przez osobę skupioną i rezultaty ucznia, którego myśli błądzą, okaże się, że pierwsza osoba zapamiętała zdecydowanie więcej materiału. Gdy nic nas nie rozprasza, możemy całe swoje intelektualne możliwości poświęcić nauce. Efektywna nauka to nie tylko np. skuteczne przyswojenie słówek. Efektywność oznacza tutaj też to, że na naukę nie poświęciliśmy więcej czasu, niż rzeczywiście potrzebujemy. Każdy z nas ma indywidualne tempo nauczania. Niektórym dużo szybciej przychodzi zapamiętywanie zagadnień związanych z naukami ścisłymi. Inni z kolei dużo sprawniej uczą się języków obcych. Nawet jednak tutaj można znaleźć spore rozbieżności. Jeśli przyswajamy nowe słówka z języka, który pochodzi z tej samej grupy, co znany nam język, zapamiętywanie przyjdzie szybciej. Ten przykład to tylko jednej z wielu dowodów na to, jak zniuansowane jest tempo przyswajania wiedzy. Chociaż zależy od indywidualnych uwarunkowań oraz od poziomu wiedzy, którą już posiadamy, nadal możemy wpłynąć na szybkość nauki.
Jak uczyć się szybciej, czyli kilka słów o ludzkiej koncentracji
Skoro koncentracja ma tak ogromne znaczenie dla tempa nauki, warto byłoby ją wesprzeć. Często mówi się o diecie, aktywnym wypoczynku (sport, spacer) oraz o zażywaniu suplementów, które pozytywnie działają na skupienie. Oczywiście, wszystkie te metody są skuteczne. Nie ma co do tego żadnej wątpliwości, że zdrowy tryb życia pozytywnie oddziaływuje na poziom koncentracji. Jeśli chodzi o dietę, efekty w postaci wzmożonej uwagi odczujemy jednak po pewnym czasie. Nieco szybciej zadziała na nas aktywność fizyczna. Nawet jeden trening może sprawić, że w ciągu całego dnia będziemy nieco bardziej uważni i skupieni. Żadna z tych metod nie przyniesie jednak naprawdę zadowalających rezultatów, jeśli nie zadbamy o jeszcze jedną ważną sprawę – mowa o podziale materiału na mniejsze jednostki.
Na jak długo potrafimy się skupić?
Zgodnie z szacunkami naukowców, człowiek jest w stanie skupić swoją uwagę w pełni na jednej kwestii przez 45 minut. Przeważnie jednak najlepsze efekty pracy intelektualnej odczujemy, jeśli na zadanie poświęcimy nie więcej niż 25-30 minut. Takie dane z pewnością uspokoją osoby, które do tej pory mogły posądzać się o lenistwo, słabe zmotywowanie i niewystarczające zaangażowanie w naukę. Niestety nasza uwaga rozprasza się bardzo szybko. Jeśli takimi zajmującymi bodźcami nie jest hałas czy rozmowy z otoczenia, nasz umysł doskonale sam poradzi sobie ze znalezieniem takich rozpraszaczy. Najczęściej są to po prostu myśli, niezwiązane z tematem, który chcemy przyswoić.
Zanim zaczniemy panicznie podchodzić do zakupu suplementów mających zwiększyć koncentrację lub spędzać dużo czasu na poszukiwaniu metod na szybszą naukę, zacznijmy od czegoś prostszego. Podzielmy materiał na mniejsze partie i na każdą z nich poświęćmy ok. 30 minut. Po tym czasie zróbmy chociaż pięciominutową przerwę, podczas której odchodzimy od biurka i zajmujemy się zupełnie inną czynnością. Najlepiej byłoby, gdyby angażowała ona inne zmysły niż nauka. Jeśli więc czytamy, w przerwie posłuchajmy muzyki. Czasem zaskakujące efekty można odczuć na skutek samego opuszczenia miejsca pracy – wstania od biurka i zajęcia się przez chwilę czymś innym. Warto zdawać sobie sprawę, że walka o lepszą koncentrację to w pewnym sensie oszukiwanie naszego mózgu. Często nie musimy stosować jednak zmyślnych zasadzek i wystarczy w rozsądniejszy sposób podejść do kwestii skupienia.